Vitet e ’90-ta të shekullit të kaluar ishin vite të dyndjeve të mëdha të shqiptarëve në drejtim të brigjeve italiane e sidomos në veriun e saj. Kjo për faktin se Italia si vend fqinjë i Shqipërisë, ishte hapi i parë ku mund të kërkohej një jetë më e mirë si dhe një mundësi tjetër për emigruar drejtë vendeve evro-përendimore. Pas përmbysjes së komunizmit në Shqipëri në vitn 1991, në brigjet italiane kaluan qindramijëra shqiptar, të cilët përveq strehimit të përkohëshëm, u sistemuan në vende pune dhe krijuan një jetë të re, ndryshe nga ajo në Shqipëri. Me hapjen e kufijëve dhe fillimin e demokratizimin të shtetit shqiptar, u hapë edhe një mundësi e re për bashkatdhetarët nga Kosova, që përmes Shqipërisë të udhtojnë më lehtë drejtë Italisë dhe vendeve tjera euro-përendimore. Një fluks më i theksuar i shqiptarëve nga Kosova në drejtim të Italisë ndodhë në vitet 1993/94 e tutje,…përderisa fluksi më i madhë i emigrimit të kosovarëve drejtë brigjeve italiane ndodhë gjatë përiudhës së luftës në Kosovë, ku dhjetëra mijëra familje shqiptare nga Kosova emigrojnë në Itali, për t’ju bashkangjitur familjarëve të tyre në këtë shtet. Një fat të tillë kishte edhe profesori Faik Tafolli nga Theranda, i ardhur në Itali në vitin 1994. Me të arritur në këtë shtet sistemohet në një vend pune jasht profesionit të tij në qytetin Montebelluna (TV). Që në ditët e para të qendrimit Faiku kyqet në strukturat drejtuese të shoqatës kulturore “Dardania” (aktualisht kryetar i saj), e cila në atë kohë kryesisht merrej me organizimin e protestave dhe ndihmën ndaj bashkatdhetarëve që vinin si rezultat i dhunës sistematike të regjimit pushtues serb në Kosovë. Fillimi i luftës në Kosovë, në pranverën e 98-së ishte një sfidë e rëndë dhe e mundimshme për bashkatdhetarët. Përveq ndihmave materiale të pakursyera për bashkatdhetarët, ishte edhe sfida e bashkimit familjar si pasojë e deportimit kolektiv të shqiptarëve nga Kosova. Në ketë aspekt edhe Faiku detyrohet të sfidojë vetën për të sjellur familjen e ngushtë këtu në Itali,…për të mos ju lënë barrë vllëzërve që i kishte në Kosovë. Pikërisht në vjeshtën e 1998-së sjellë familjën këtu në Itali, në mesin e të cilëve ishte edhe Festimi, atëbotë vetëm 10 vjeqar.
Kush është Festim Tafolli ?
Festim Tafolli lindi me 08/11/1988 në fashtin Qadrak të komunës së Therandës. Rrjedhë prej një familje të madhe dhe atdhetare, hapat e parë të shkollimit i mori në shkollën fillore “7 marsi” në fshatin Shirokë. Në klasën e katërt ndërpret shkollimin shkaku i rrëthanave të luftës,…pas disa muajsh qendrimi nën flakët e luftës emigron së bashku familjen për t’ju bashkangjitur babait Faikut në Itali. Me të arritur në Itali mbrenda pak ditësh Festimi regjistrohet në cikin e ulët të shkollës fillore në Montebelluna (TV), në klasën vijuese nga vendlindja. Fillimisht gjuha italiane ishte një sfidë për Festimin, mirëpo mbrenda një afati kohor prej më pak se gjashtë muajsh Festimi e përvetëson për mrekulli gjuhën italiane, për të vazhduar me suksese të shkëlqyshme ciklin e mesëm dhe atë superior.
Si gjithnjë, edhe gjatë studimeve universitare në Faklutetin e Ekonomisë në Universitetin e Venedikut (Venezia), Festimi mbështetjen finaciare e kishte nga prindërit. Edukatën e shëndoshë dhe në frymën kombëtare e mori poashtu nga prindërit, nga babë Faiku dhe nënë Mirja. I rritur në frymën kombëtare, dashuria për vendlindjën sa vjenë dhe i shtohet,…dëshira që një ditë t’i kthehet atdheut rritej për ditë e më shumë. Dëshira e Festimit ishte që një ditë t’i kthehet Kosovës si ekspert i një lëmije të caktuar, në mënyrë të veqantë i ekonomisë. Studimet universitare i kryen në afatin rekord, mbrenda dy viteve kryen fakultetin, ndërsa magjistraturën mbrenda një viti kalendarik. Rast ky i ndodhur mjaftë rralllë në Universitetin e Venedikut (Venezia), i njohur si njëri ndër universitetet më prestigjioze në lëmin e ekonomisë. Krahas studimeve, Festimi merret edhe me veprimtari kulturore pranë shoqatës “Dardania”, si kryevalltar dhe koreograf i grupit. Festimi i prirë nga dëshira se në cilën lëmi mund të zhvillohet më shpejtë Kosova, zgjedhë temën e magjistraturës; “Zhvillimi rural në Kosovë”. Pas një studimi me pasion dhe dashuri të madhe ndaj atdheut, një pune të gjatë dhe në bashkëpunim më profesorët e universitetit e përpunon në mënyrë perfekte dhe profesionale temën e magjistraturës. Prezantimi i temës së magjistraturës në mënyrë briliante nga ana e Festimit para shtatë profesorëve dhe doktorëve të shkencave ekonomike ishte një befasi e paparë për ta, dhe një surprizë e mrekullueshme për pruindërit e tij. Derisa Festimi para komisionit shtatantaësh përgjigjej i sigurtë pyetjeve të profesorëve, ata shikonin njëri-tjetrin dhe me levizje koke miratonin përgjigjet e sakta dhe kuptimplote të tij, rrëfen babai Faik Tafolli, i cili në ato çaste nuk përmbahej dot nga lotët e gëzimit dhe krenarisë që i solli i biri i tij. Krejtë këto që u thanë paraqesin formësimin e një eksperti të ekonomisë, i cili me mëndje dhe shpirtë dëshironë që kontributin e tij ta jepë në vendlindjen e tij, nga e cila ishte larguar në kohë shumë të vështira. Kosova si një vend kryesisht bujqësor, duhet të jetë ky sektori primar i zhvillimit dhe bazament i fuqishëm i ekonomisë kosovare.
Investimet në sektorin e bujqësisë do të reduktojnë importin e produkteve ushqimore dhe ngritjen e eksporitit të prodhimeve bujqësore. Këtë e mundëson potenciali tokësor i vendit,…mjafton angazhimi i ekspertëve dhe ndryshimi i politikave zhvillimore për të ndryshuar shumë shpejtë bilancin negativ në raportin “import-eksport” (90-10) që ka aktualisht vendi ynë, shton Festimi. Për kthimin e ekspertëve dhe kuadrove të përgaditura në diaporë, përgjegjësia u mbetët institucioneve të shtetit të Kosovës, që t’i mirëpresin personalitetet e këtij niveli, për t’i shfrytëzuar arritjet dhe përvojat e fituara në vendet evro-përendimore, si një garancë e fuqishme për rimëkëmbjen ekonomike të vendit tonë. Por është për keqardhje rrëfimi i Festimit; “vitin e kaluar isha në Universitetin e Prishtinës,…në pyetjën se çka mund të ju ofrojë me përvojën time ?”. Përgjigja ishte shokuese për Festimin; “i kemi tonët nuk kemi nevojë për të huajt!”. Vallë pse unë qenkam i huaj në këtë vend ku kam kaluar 10 vitet e hareshme të fëmijërisë sime, nëpër kodrina, fusha e pyje,…ku mendja dhe shpirti edhe sot më dhembë për ditët e fëmijërisë sime,… për shokët dhe shoqet e klasës kur u ndava nga ta pranverën e ’98-së.
Jo nuk jemi të huaj, jemi bijtë e asaj toke!
No non siamo stranieri, siamo figli di quella terra!
Festim (Faik) Tafolli, il primo laureato magistrale kosovaro in Italia
Gli anni 90° del secolo scorso sono stati anni di un’immensa invasione da parte degli albanesi verso le coste italiane, in particolar modo verso il meridione. Questo in quanto, data la vicinanza geografica con l’Albania, rappresentava la prima tappa verso i paesi dell’Europa settentrionale e il primo passo verso una vita migliore. Dopo il tramonto del comunismo in Albania, nel 1991, nelle coste italiane arrivarono centinaia di migliaia di albanesi, i quali, oltre ad un rifugio temporaneo, si sistemarono presso nuovi posti di lavoro iniziando una nuova vita, diversa da quella trascorsa nelle loro terre, chiudendo finalmente con il loro triste passato. Con l’apertura dei confini e l’inizio del processo di democratizzazione dello stato albanese, si aprì anche una nuova possibilità per la comunità kosovara, che attraverso l’Albania, si riusciva a raggiungere l’Italia e successivamente i diversi paesi dell’Europa settentrionale. Un considerevole flusso di kosovari verso l’Italia si ebbe negli anni 1993/94 ed oltre, ma il flusso più importante avvenne durante il periodo di guerra, 1998/99, dove decine di migliaia di famiglie emigrarono dal Kosovo verso l’Italia, raggiungendo i propri famigliari arrivati anni prima. Destino analogo anche quello del professor Faik Tafolli, di Theranda, sbarcato in Italia nel 1994. Una volta in Italia si sistema presso l’azienda “Prefabbricati Lucchese” di Caerano di S. Marco, svolgendo mansioni completamente differenti rispetto a quelle per cui aveva studiato e a sua volta svolto nel paese di origine, ovvero insegnante di chimica e biologia. Sin dai primi giorni di permanenza, Faik diventa membro della direzione dell’associazione culturale “Dardania” (attualmente presidente), la quale a quei tempi si impegnava nell’organizzazione delle proteste e nel sostegno dei compatrioti che arrivavano in Italia come risultato della violenza sistematica del regime serbo in Kosovo. L’inizio della guerra in Kosovo, nella primavera del ’98, fu una sfida importante e allo stesso tempo dolorosa per i compatrioti kosovari. Oltre agli aiuti materiali, l’altra sfida era quella del ricongiungimento familiare, come conseguenza della deportazione collettiva dei kosovari dal loro paese nativo. A tal riguardo anche Faik dovette sfidare se stesso, ovvero riuscire a portare la propria famiglia qui in Italia, evitando che tale responsabilità cadesse ai propri fratelli in Kosovo. La sua famiglia si ricompose nell’autunno del 1998, Festim, suo secondo figlio, ai tempi di soli 10 anni.
Chi è Festim Tafolli?
Festim è nato nel 08/11/1988 nel villaggio di “Qadrak”, comune di “Theranda”. I primi anni di scuola furono svolti presso la scuola “7 Marsi” nel villaggio di “Shirok”. Nel quarto anno di scuola dovette interrompere gli studi a causa delle circostanze di guerra nel paese e dopo alcuni mesi, sotto le fiamme della guerra sempre più persistente, raggiunge, assieme alla madre e ai fratelli, suo padre Faik in Italia.Una volta in Italia, dopo pochi giorni si iscrive al quinto anno presso la scuola elementare di Contea, proseguendo così il suo percorso di studi. All’inizio la lingua italiana fu un vero problema per Festim, tuttavia, in un arco di tempo, relativamente breve, riuscì a perfezionare la lingua, riuscendo così ad affrontare i successivi step scolastici, ovvero, la scuola media, quella superiore, sino all’università. L’amore per il proprio luogo di nascita è stato sempre un punto focale della crescita di Festim, con l’unico desiderio: rientrare nella sua “Theranda” da professionista, esperto di economia, per dare, finalmente, il suo sostegno professionale ad una economia di un popolo mai dimenticato. Gli studi universitari gli conclude in tempi record, due anni per la triennale e 1 anno e mezzo per quella magistrale, caso molto raro presso l’università Ca’ Foscari di Venezia, riconosciuta come una delle migliori università italiane in materie economiche. Parallelamente agli studi, Festim è coinvolto anche in attività culturali presso l’associazione “Dardania”, come capogruppo e coreografo del gruppo di ballo. Guidato dal desiderio di contribuire allo sviluppo del proprio paese, Festim decide di svolgere la tesi di laurea proprio sul Kosovo, con il titolo “La crescita dell’economia kosovara attraverso lo sviluppo rurale”. Dopo numerosi studi, svolti con impegno e passione e con il sostegno dei suoi professori, Festim riesce a concludere il suo lavoro nel migliore dei modi. La discussione della tesi, si conclude con applausi e forte commozione da parte dei familiari presenti in aula. Il Kosovo, essendo prevalentemente agricolo, dovrebbe sfruttare tale fattore come base dello sviluppo economico del paese. Gli investimenti nel settore agricolo dovrebbero ridurre l’import dei prodotti agro-alimentari ed allo stesso tempo aumentare l’export dei medesimi. Questo lo consente il territorio sottostante. È sufficiente l’impegno degli esperti e l’adozione delle politiche di sviluppo adeguate per invertire il rapporto “import-export”, al momento 90-10 a favore dell’import, aggiunge Festim. Per il rimpatrio dei quadri e degli esperti nelle diverse discipline, attualmente all’estero, è responsabilità delle istituzioni dello stato del Kosovo, al fine di meglio sfruttare le conoscenze e l’esperienza da loro creata nei paesi europei, come garanzia per la ripresa e la crescita del paese stesso. Tuttavia, è necessario mettere in evidenza il rammarico di Festim: “lo scorso anno ero in Kosovo e mi recai presso l’università di Prishtina e alla domanda su come posso contribuire con la mie conoscenze e la mia esperienza, la risposta fu: abbiamo i nostri, non ci servono gli altri, ancor meno gli stranieri”. Pensieroso e pieno di rabbia, Festim si domanda il perché, perché essere considerato straniero quando ho passato oltre 10 anni della mia gioventù, nelle coline, pianure e boschi, dove la mente e il cuore tutt’oggi soffre per i giorni passati, per la gioventù trascorsa, per gli amici e le amiche da cui mi separai nella primavera del ’98.
No non siamo stranieri, siamo figli di quella terra!
