Qual è il ruolo della diaspora albanese nel preservare la nostra identità ma anche nello sviluppo dei nostri paesi, non solo economicamente parlando?
La diaspora oggi è diversa da quella di molti anni fa, come accennato in precedenza. Anche la tecnologia ha giocato il suo ruolo in questi 30 anni in Albania e 20 qui a Pristina, metà degli albanesi ha lasciato la propria terra, e questo triste processo è ancora in corso. Gli albanesi in emigrazione devono integrarsi negli stati in cui vivono senza rinunciare alla propria identità, contribuendo allo sviluppo del loro paese.
In Europa si sa che gran parte della popolazione è anziana e vuole vivere nei paesi mediterranei; l’Albania offre quanto richiesto. Una politica oculata garantirebbe in tal senso la fornitura di molto reddito, che consentirebbe l’occupazione di centinaia di migliaia di persone perché le strutture alberghiere creerebbero l’opportunità per i nostri giovani di non aver bisogno di emigrare dalla campagna, bensì prospettiva di restare qui. L’Albania affonda le sue radici nell’antichità: non è un caso che qui si sia sviluppata la civiltà mondiale, Poseidone e tutte le ricchezze della natura. Ci sono pochi posti al mondo oggi che vantano risorse al pari dell’Albania: uranio, argento, oro, petrolio, gas, foreste…
Ci auguriamo che il filantropo Ramiz Tafilaj, l’albanese americano, non smetta di aiutare in molti modi albanesi e intellettuali come te, per essere il più possibile aggiunti all’Albania.
Ha reso possibile la pubblicazione del mio libro “Racconto del Kosovo”, la traduzione e la promozione nonché la presentazione ad Harvard. Il libro è stato stampato in inglese ed è in corso la traduzione in altre lingue. Quello che ha fatto il Sig. Tafilaj dovrebbero farlo anche altri. Quegli albanesi che nella diaspora hanno creato oggi un welfare dovrebbero accorgersi che il mondo, le idee, la cultura albanese hanno bisogno di essere sostenuti e promossi perché i serbi portano avanti gran parte della loro propaganda attraverso la loro diaspora che è costantemente impegnata nella pubblicazione di queste opere, contraffatte o meno.
Come si può combattere oggi la manipolazione dell’informazione, della storia, delle notizie?
Dobbiamo combatterla in due modi: organizzando il nostro stato istituzionalmente, dai più alti livelli – come accademie di scienze, istituti – per avere una piattaforma nazionale comune perché abbiamo una storia, e non abbiamo nulla di cui discutere. In secondo luogo, lasciando il compito agli storici di scrivere libri dove la verità storica sarà rappresentata perché abbiamo modo di esprimerci attraverso la cultura, l’arte, la civiltà. Oggi ci siamo permessi di abusare della storia dell’”Antica Macedonia”, lasciandola ai Greci. Pensiamo alle basi dei tre regni dell’antichità: Dardania, Macedonia ed Epiro.
Dobbiamo batterci con argomenti scientifici a nostro favore. Allo stesso tempo, pensare alla tesi pelasgica perché siamo i loro veri discendenti. Non possiamo ancora rimanere prigionieri delle teorie del diciannovesimo secolo, dove quella parte della storia prende volutamente le distanze da greci e serbi per lasciare il populismo albanese senza radici.
Oggi abbiamo molti storici, scrittori che scrivono dell’Albania in modi diversi e del tutto personali. Come possiamo oggi riunirli affinché lavorino insieme in modo fluido?
Gli storici hanno il diritto di avere le loro opinioni. Ma quello che è un handicap per noi e quello che sta succedendo è che uniamo istituzionalmente tutti i loro sforzi, cioè l’Accademia delle scienze del Kosovo e dell’Albania per lavorare su progetti in cui questi storici collaborano e si impegnano.
Molti di noi, al contrario, sono anatomizzati o le loro azioni sono dichiarate incompetenti. Al contrario, chi lavora pagato dallo Stato di fatto non lavora ed è ancora schiavo delle contraddizioni ideologiche come accaduto con il comunismo. Non riusciamo ancora a sottrarci alla retorica della storia serbo-superiore, continuiamo a masticare slogan come lo Stato serbo medievale o le chiese serbe che non esistono nemmeno. Abbiamo ancora uno scrittore, Paskal Milo, che loda i crimini di Enver Hoxha o Shan Skanderbeg, il che significa che ha madri serbe. La dura politica di Tirana e quella qui a Pristina li ha incorporati come clienti. Questi sono il clientelismo di questa politica e ovviamente hanno un potere a cui non rinunciano perché ognuno ha il sostegno reciproco. Queste istituzioni dovrebbero essere indipendenti dalla politica ed essere professionali, ma purtroppo ce ne sono poche o nessuna. Opere, libri, titoli sono strumenti capaci di difende sempre la verità.
Qual è il messaggio del professor Jusuf Buxhov oggi per i giovani albanesi di tutto il mondo?
Per tornare al Patriottismo, l’Albaniano come valore del Sistema dei Valori in quanto patrioti possono avere un proprio valore e rispettare Oren indipendentemente da dove vivono. Oggi la guerra in Ucraina sta dimostrando che il tempo non è passato: il patriottismo oggi è un valore perché rappresenta l’equilibrio dei veri valori di un popolo!
Ndonjeherē duket Sikur të huajt dinë me shumë se sa ne vet Profesor. Cili është problemi me ne shqiptarët?
Shqiptarët e kanë problemin me vete shtetin sapo është formuar shteti shqiptar nga 1912 -ta shqiptarët kanë luftuar kundër shtetit të tyre. Levizja e Haxhi Qamilit , sistemi i Enver Hoxhës e deri te pazaret e fundit për shkembim territorial tregojnë atë. Kemi këtë konceptin e një farë bajraktarizmi, nga fakti që kemi qenë prej nje mije e ca vite te pushtuar dhe jeta në pushtim ka çuar në atë që jeta nën pushtim ka bërë që të akomodohesh në përputhje me programet dhe qëllimet e pushtuesit, në strukturat e tij ushtarake Etj. Këtu I ka rrenjët bajraktarizmi dhe ajo ego individuale të çuditshme që nuk i nënshtrohet logjikës shteterore asaj shoqerore në përgjithësi. Këto i thotë edhe Faik Konica nē librin e tij që flet për këtë veti të prapambetur të shqiptarëve e që shpjegohet me faktin e asaj mendësie te një populli të skllavërizuar.
Cili është roli I diasporës shqiptare në ruajtjen e identitetit tonë Por edhe ne zhvillimin e vëndeve tona jo vetëm ekonomikisht të flasim?
Diaspora sot është ndryshe nga ajo e shumë viteve të kaluara, sikurse e cekëm më lartë. Edhe teknologjia ka luajtur rolin e vetë gjithashtu në këto 30 vite në shqipëri e 20 Këtu në Prishtinë gjysma e shqiptarëve I ka lënë trojet e tyre dhe akoma po vazhdon kjo murtajë e bardhë. Shqiptarët në emigriamo Duhet të integrihen në vëndet ku jetojnë pa hequr dorë nga identiteti i tyre duke kontribuar edhe në zhvillimin e shteteve te tyre. Kjo dontë thote qe te përpiqen në kaudër te programeve të tyre të investojnë në Shqipëri, të krijojnë firma të përbashkëta sepse ajo që ofron Kosova dhe Shqipëria me resurse të mëdhaja turistike , të jenë ndërmjetës në mënyrë që këto dy vënde të jenë perfitues të mëdhenj të turizmit. Në Europë dihet se njē pjesë e Madhe e popullatēs është e moshuar dhe kërkon të jetojë në vëndet mediterane edhe Shqipëria në këtë aspekt ka se cfarë ofron. Një politikë e mençur do të siguronte në këtë drejtim sigurimin e shumë të ardhurave e Cila dontë mundësonte edhe punesimin e qindra mijëra të rinjve sepse është infrastrukturë shëndetësore , hoteliere gjë që dontë krijonte mundēsinë që të rintë tanë të mos e kenë nevojën e emigrimit nga vëndi i tyre por ta kenë prespektivën edhe rikthimin këtu. Bota shqiptare mund te thuhet is rri antikitetetit , jo rastësisht është zhvilluar civilizimi Botëror këtu, Poseidon të gjitha pasuritë e natyrës. Pak ka vënde sot në Botë qē kanë Kline e risorse sikurse Shqipëria mos te flasim edhe për pasuritë nëntokësore, uraniumi , argjendi, ari, nafta , gazi pyjet, që Bota shqiptare po ta kishte një politikë të mençur, do ta bënin ashtu sic thotë edhe Sami Frashëri në enciklopedinë e tij , qe Bota Shqiptare është një ndër vëndet më të pasura të Europës.
Urojmë qe filantrop si Z.Ramiz Tafilaj shqiptaro amerikani qe nuk rresht së ndihmuari në shumë drejtime shqiptarët dhe intelektualët si ju , ti shtohen sa më shumë shqipërisë.
Ai e ka bere të mundur publikimin e librit tim “Kosova histori e shkurtër”, ai përkthimin dhe promovimin si edhe prezantimin në Harvard . Libri është përkthyer në anglisht edhe po përkthehet edhe në gjuhë të tjera. Atë që e ka bërë Zoti Tafilaj duhet edhe të tjerët të bëjnë, ata shqiptarë që në diasporë kanë krijuar sot një mirëqënie duhet të mendojnë se bota shqiptare , idetë , kultura duhet të mbështetet dhe të promovohet sepse serbët, një pjesë të madhe të propagandës së tyre, e bëjnë me anë të diasporës së tyre e cila vazhdimisht është e angazhuar për botimin e këtyre veprave , qofshin ato te fallsifikuara apo jo.
Si mund te luftohet sot manipulimi I informacionit, historise, lajmeve, Profesor?
Ne Duhet ta luftojme ne dy menyra; te organizojme shtetin tonë institucionalisht, nga livelet më të larta, akademitê e shkencave institutet që të kenë platformën kombëtare të përbashkët sepse ne kemi një histori, dhe s kemi cfarë diskutojmë rreth asaj, dhe e dyta t’ju lihet detyrë historianëve të shkruajnë libra ku do të përfaqësohet e vërteta historike sepse ne e kemi tē vërtetën historike, kultura , arti, civilizimi, dhe jo të ikim prej saj. Ne sot I kemi lejuar vetes që të keq perdor emer historia prej “ Maqedonisë Antike” , dhe t ‘ja lëmë grekëve. Ajo që është baza e tre mbreterive të antikitetetit : Dardania , Maqedonia edhe Epiriato Duhet ti rikthejme me argumente shkencore në anën tonë. Në të njëjtën kohë të mendojmë për tezën pellazge ne jemi pasaerdhesit e vërtetë të tyre. Nuk mund të qëndrojmë akoma rob të teorive të shekullit të XIX, ku ajo pjesē e hisyorisë shkeputet qëllimisht nga Grekët dhe serbët që ta lënë populism shqiptar pa rrënjë.
Sot kemi shume historiane, letrar që shkruajnë pêr Shqipërinë në mënyra të ndryshme dhe individuale. Si mundemi ne sot që ti bashkojmë dhe të punojnë sebashku në rrjedhshmëri?
Historianët kanë të drejtë të kenë pikëpamjet e tyre Por ajo që është handicap te ne dhe që po vazhdon është se ne institucionalisht përpjekjet e te gjithë këtyre t’i bashkojmë. Do të thotë, Akademia e shkencave e Kosovës dhe e Shqipërisë tē punojnë projekte ku këta historianë të bashkëpunojnë dhe të angazhohen.
Por shumë nga ne përkundrazi anatomohen ose veprat e tyre shpallen jo kompetente. Edhe perkundrazi ata qe punojne te paguar nga shteti nuk punojnë edhe janë ende rob te kundrimeve ideologjike si e ka pas komunizmi. Akoma nuk mundemi te largohemi prej diskursit te historisë Serbo-Madhe, përtypim akoma parrulla si Shteti Mesjetar Serb apo kisha serbe që as që ekzistojnë. Akoma kemi shkrimtar si Paskal Milo që lavdëron akoma krimet e Enver Hoxhës apo Shan Skënderbeun, kjo do të thotë se e ka nënên serbe. Politika e spraptë e Tiranës dhe ajo këtu në Prishtinë këta i ka inkorporuar si klientelē. Këta janë klientelizma e kësaj politike dhe sigurisht ata kanë një pushtet qe nuk e lëshojnë sepse secili ka mbeshtetjen e njëri tjetrit. Këto istitucione do të duhej të ishin të pavarura nga politika dhe të ishin profesioniste dhe nuk ka ose pak për fat të keq. Veprat, librat, titujt janë puna që mbron tē vërtetën gjithmonë.
Cili është mesazhi i Profesor Jusuf Buxhovit sot për të rinjtë shqiptarë kudo që ndodhen?
Ti kthehen Patriotizmit, shqiptarizmit si një vlerë të sistemit të Vlerave si patriotë ata mund ta kenë vlerën e vet dhe të respekt Oren pavarësisht nga vëndi ku jetojnë. Sot lufta e ukrainës po tregon se nuk i ka kaluar koha patriotizmit sot ajo është një vlerë sepse vetëm patriotizmi është ekuilibri i vlerave të vërteta të një populli!
***** ***** ***** ***** *****
Parte I^
Parte II^
***** ***** ***** ***** *****
